Няръяна Ӈэрм
Дюԓмана тайхана
Деты 2025 пома Россияна ӈаԓка паԓыӈота хайноԓьш нэхэԓмаӈ дет тонԓюта поӈэ «Год защитника Отечества» тасԓаӈаташ. Маняʼʼ Ямалханана чуки пома «Год героев», округна ӈаԓка веԓв таньше тасԓаӈаташ. Ӈупчики Великийʼ Отечественныйʼ войнахана хайноԓмы дет тасԓамы, четаӈ СВОхана мэнаʼʼ, мэмыʼʼ хаймуʼʼ дет тунԓы. Наԓаӈ май диԓихина шитчетʼдюʼʼ (80) поӈэ кайны ӈаԓка дяна чеԓʼʼ хэлаку ԓусаханаʼʼ хайноԓьш нэхэԓмахат. Чемт неԓьняӈ шанат тэмс нешаʼʼ няӈайтуӈ нетуӈ хайноԓьш чокуԓёмам, хайноԓма похонаʼʼ чокмана диԓимам, мансԓамам дюԓмаӈ тайхана чуки пома таньдет шеԓтамы.
Шитчетʼдюʼʼ пуӈ чена хэлаку ԓусаʼʼ маняʼʼ ӈаԓка дяна чеԓʼʼханаʼʼ хайноԓьш чепьмахана, шанат тэмс нешаʼʼ хаймыхиʼʼ канаӈашʼʼ. Хайноԓма четʼ похона шаӈкмян нешаʼʼ чок коӈашʼʼ. Маняʼʼ Пуровский районхатна шича дёнаԓкат ваʼта четʼ дюʼʼ нешаʼʼ хайноԓьш кадяшʼʼ. Чикидюʼʼ поӈкна ненэй нешаʼʼ, капиʼʼ, вахандяʼʼ, ӈысмаʼʼ тадямэӈашʼʼ. Кукитыʼʼ шанʼ мяктоӈ нишʼ туʼʼ. Куки хайноԓьш каймы нешаʼʼ ӈамэхэна хинчумахаԓтатуӈ пунши. Хайноԓьш ниня каймыʼʼ нешаʼʼ ӈупчики хаймуʼʼ нятапёш дяԓитахана мансԓаштомайʼʼ. Четʼ хайноԓма пуӈ дямпан ӈаԓка дяна тамна шича дюʼʼ матʼ миллионхат ӈука нешаʼʼ катаԓамэтʼʼ.
Маняʼʼ ӈаԓка дяна чеԓʼʼ нэхэԓмахат шанат ӈыди дяӈ чеԓʼʼ таӈкаш диԓинԓайташʼʼ. Таԓям четаӈ Ямалхатна хайноԓьш каймы ненаʼʼ куняна хайноԓмам, куше округханана хаймуʼʼ нятапёмамтуӈ, ӈаԓтана ӈашкиʼʼ чедимямаӈ мэты, путахана пытыпёш, вачаш таԓа. Таньдёԓьшкай шеԓуʼʼ ӈаԓтанаʼʼ ӈашкиʼʼ чедимямаӈ мэт, маняʼʼ дяханана куԓкаԓиʼʼ таньдет ӈайта хома шеԓуʼʼ шеԓташтуʼʼ. Шаӈкмян каԓват тахана хайноԓмыʼʼ дет тонԓюта памятник тадяʼʼ.
Таԓкахана ӈайта мемориальныйʼ комплексʼ «Воинам освободителям» ӈаԓтаӈатоньш, хомяхамтаӈатоньш. Таньняна шанат тэмс нешадиʼʼ нимʼ пытыʼʼ. Няхаԓдюʼʼтуӈ хэлаку ԓусаханаʼʼ хайноԓман дёԓьшкай Великийʼ Отечественныйʼ войнахана хайноԓмыʼʼ, шичадюʼʼтуӈ — Афганистанхана. Чикиӈ камна Таԓкахана деты памятникʼ «Спираль времени» найӈашʼʼ. Чикитоӈ шиʼча эпохан тасԓы: шиниӈкуй ӈаԓка дяна чеԓʼʼ хэлаку ԓусаханаʼʼ хайноԓма пуʼʼ, ними четы шеԓ, СВОхана мэна хаймуʼʼ дет тунԓы. Таӈ камна деты пуӈ неԓьшуна декабрь диԓихина Таԓкахай школа -интернат музейхана, Каԓпюԓкай школа-интернатхана специальныйʼ военныйʼ операциӈ няна хайноԓмыʼʼ деʼэмня «Памятная доска» и «Парта Героя» найӈашʼʼ. Александр Тарасов-Кузьмин немядём неша ни. Александр Таԓкахай школа-интернатхана 2005-2014 похона тохоԓкуш. Кынсуманяна 2022 похона СВО няӈ кадяш, операторʼ БПЛА ӈэ мэмай. Службамта хомана минԓемыта. Каймы 2024 похона 22 августхана хайноԓьш геройскиʼ нэԓтуш. Хомана хайноԓманта деʼэмня Орден Мужества няамӈаш, нэԓтуманта пут наградийӈатоньш.
Таԓкахай школа-интернат музейхана СВОхана хайноԓмы татма шат ӈука. Каԓпюԓкана диԓинаʼʼ ӈупчики хайноԓьш СВОн каймы нямтуӈ Евгений Дмитривич Айваседо вивхаԓяш. Евгений ӈупчики хомана службамта минԓемыта. Ӈупчики геройски хайноԓьш нэԓтуш. Маняʼʼ Пуровскийʼ районхана диԓинаʼʼӈэ хайноԓьш нэԓтомыʼʼ нена пон нинаʼʼ дюԓан. Четаӈ СВО няна ӈука нешаʼʼ мэӈаʼʼ. Шанат тэмс нешаʼʼ дямтуӈ ԓэтпёш ӈуп нэхэм мэш хайноԓяʼʼ.
Таԓям чуки похона Ямална ӈаԓка тэта деты программам «Время героев» шеԓтаны. Чики проектʼ хома, СВО няна мэмы таньдет тохоԓкумахатоӈ государственныхʼ, муниципальныхʼ органах власти мансԓаман хаʼти, госкомпанихина мансԓаш вивитаниʼʼ, таньняӈ масԓаш нямаштондятуӈ.
Чуки «Год защитника Отечества» похона, Ямалханана шеԓтамы «Год героев» похона куԓкаԓиʼʼ мероприятииʼʼ ӈайты. Шиниӈкуй ниԓинана, катанана хайноԓмам, четан СВОхана мэна нена хайноԓман нимяна мэт дюԓ таньше шеԓтамы.
Андрей Пяк патмы